Informatica

Zonder vakdocent

Wie zijn wij

Wij zijn Uitgeverij Instruct, gevestigd in Bodegraven. Al meer dan 25 jaar maken wij (digitale) lesmethoden voor het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Bijvoorbeeld onze methode DIGIT voor digitale geletterdheid (po/vo/mbo/docenten/digitaal laaggeletterden) en de methode Fundament voor het keuzevak Informatica in de bovenbouw van havo/vwo.

Jullie bieden dus een oplossing om het vak informatica te geven zonder vakdocent?

Ja, dat is waar. Hoewel we van mening zijn dat een bevoegde vakdocent bij het vak informatica absoluut gewenst is! Onze methode is een oplossing voor het grote docententekort. Het liefst zien wij uiteraard ook dat het vak gegeven wordt door een bevlogen vakdocent met inhoudelijk grondige kennis, die de leerlingen kan motiveren en uitdagen. Maar waar deze niet gevonden wordt of bijvoorbeeld met pensioen gaat willen wij er voor zorgen dat het vak informatica toch gevolgd kan worden. In onze ogen zou iedere leerling op havo en vwo moeten kunnen kiezen voor het vak informatica. Met onze nieuwe informatica methode hopen we dit samen met de scholen te realiseren.

Veel gestelde vragen

Leerlingen

Jouw school zorgt er voor dat je lessen informatica krijgt van een docent die een ander vak geeft. Deze docent vindt informatica erg interessant en weet hier ook wel het een en ander van. Maar niet genoeg om alle lessen helemaal zelf te geven. Om dit op te lossen gebruikt je docent onze digitale lesmethode. In deze methode volg je een planning en wordt er uitleg gegeven met video’s. Die video’s zijn gemaakt door ongeveer 5 informaticadocenten van andere scholen in Nederland. Deze docenten stellen zichzelf allemaal persoonlijk aan je voor in een introductievideo.

Je werkt met een digitale lesmethode. In deze methode staat een planning. Die planning is je basis. Waarschijnlijk staan er twee lesuren informatica in je rooster. Dan ben je in een computerlokaal of werk je met een persoonlijk device, samen met je klasgenoten, aan de lesstof. Wat je precies doet, dat verschilt. Soms kijk je een video, of je leest een paragraaf door, of je maakt vragen en opdrachten.

In de planning wordt uitgegaan van twee onderdelen:

  1. Een weektaak
  2. Eventuele verdiepingsstof

Tijdens de lesuren werkt je aan de onderdelen in de planning. Daarnaast kun je er thuis, of in een tussenuur, aan werklen. En als je meer te weten wilt komen over bepaalde onderwerpen, kun je de ‘verdieping’ doen.

Je ziet precies welke paragrafen en vragen je wanneer moet maken. Ook je docent kan zien wat je allemaal (nog niet) gedaan hebt!

Aan het einde van een onderwerp volgt er een digitale overhoring. Deze overhoring maak je in de leeromgeving. Deze overhoringen bestaan uit gesloten vragen, zoals meerkeuzevragen, sleepvragen, volgorde vragen en aanwijsvragen.

Natuurlijk heb je wel eens vragen over de lesstof. Mogelijk kan je docent je daarmee helpen. Als de vraag te specifiek wordt, waarschijnlijk niet meer. Kijk dan als eerste of er iemand in de klas is die misschien een soortgelijke vraag heeft. Of iemand waarvan je weet dat hij erg goed is in informatica. Komen jullie er in de klas niet uit? Dan kun je via de digitale leeromgeving ook een vraag stellen. Er staat een team klaar om jouw digitale vragen op schooldagen binnen 24 uur te beantwoorden.


Scholen / docenten

Informaticadocenten zijn al jaren schaars in Nederland. Vanuit verschillende scholen kregen we de vraag: “onze informaticadocent gaat binnenkort met pensioen, kennen jullie misschien een vervanger”? Niet alleen pensioen is een veel gehoorde reden, maar ook het vertrek van een docent naar een andere school of naar het bedrijfsleven. Hoe moet het gat dan worden opgevuld? Ook zijn er scholen die het vak graag (opnieuw) willen aanbieden, maar daar geen docent voor kunnen vinden.

Wij bieden al meer dan 20 jaar de lesmethode Fundament voor het vak informatica. Deze methode wordt gegeven door een vakdocent. Inhoudelijk is deze methode zeer compleet en wordt daarnaast ook regelmatig geactualiseerd. Dit vormt de basis van onze nieuwe lesmethode Fundament zonder Vakdocent. Met een team van bevlogen vakdocenten ontwikkelen we voor iedere paragraaf een uitlegvideo. Dat, in combinatie met een strakke maatwerkplanning voor de school, maakt het mogelijk om informatica zonder een vakdocent te kunnen aanbieden. We zijn ons er terdege van bewust dat dit geen ideale situatie is. Toch kan dit een korte termijn oplossing zijn. Scholen die van onze methode gebruik maken, moeten wel actief op zoek blijven naar een bevoegde vakdocent. Als die gevonden wordt, kan hij “het digitale stokje” direct overnemen.

Dat is correct. Echter is er in Nederland niet één school waar alle lessen door een voor dat vak bevoegde docent gegeven worden. Een docent kan voor het geven van een vak drie verschillende kwalificaties hebben;

  • Bevoegd
  • Bekwaam
  • Onbevoegd
De term “bevoegd” is niet wettelijk verankerd. Een docent is over het algemeen bevoegd wanneer hij in het bezit is van een getuigschrift van hoger onderwijs waarmee hij voldoet aan de bekwaamheidseisen voor het vak op een bepaald niveau (tweedegraads, eerstegraads). Idealiter worden uiteraard alle lessen gegeven door een bevoegde docent. Gegeven de docententekorten is dit niet altijd mogelijk. Daarom zijn er ook “bekwame” docenten. Dit zijn docenten die bevoegd zijn in het geven een vak, bijvoorbeeld natuurkunde, maar naast de lessen natuurkunde ook enkele andere lessen geven, bijvoorbeeld wiskunde. Voor het geven van natuurkundelessen is deze docent bevoegd. Voor het geven van lessen wiskunde is hij bekwaam. Van deze “uitzondering” maken we gebruik bij het aanbieden van de methode Fundament zonder Vakdocent. Deze methode moet gegeven worden door een bekwame docent (dat wil zeggen: een docent met een bevoegdheid voor een ander vak). En uiteraard moet deze docent ook affiniteit met het vak informatica hebben!
Als een school bezoek krijgt van de Onderwijsinspectie wordt er altijd gekeken naar de verhoudingen in de aantallen gegeven lessen door bevoegde, bekwame en onbevoegde docenten. Het is de taak van het bevoegd gezag van een school om er voor te zorgen dat lessen, zoveel als mogelijk, gegeven worden door bevoegde docenten.

Hoewel de naam van de methode suggereert dat er geen vakdocent is, kan de methode veel breder ingezet worden. Bijvoorbeeld als er wel een vakdocent op school is, maar als deze docent niet alle uren aan alle klassen les kan geven. Je kunt er dan bijvoorbeeld voor kiezen om in de 4e klas deze methode te gebruiken en in de 5e (en 6e) klas wel zelf les te geven. Op die manier kun je het vak informatica aan meer leerlingen aanbieden, terwijl jij hen toch kunt ondersteunen en begeleiden.

Ook zijn er situaties mogelijk waarbij leerlingen lastig in te roosteren zijn, bijvoorbeeld vanwege informatica als extra keuzevak. Of bij leerlingen die een topsporttalent zijn en het onderwijs op een aangepaste manier volgen. Met de reguliere klas behandel je dan informatica zoals je gewend bent. En voor de andere leerling(en) biedt je de methode Fundament zonder vakdocent aan. Zodat zij gebruik kunnen maken van alle extra uitlegvideo’s die in deze methode aanwezig zijn.

Ja, op dit moment wordt de methode op verschillende pilotscholen gebruikt. We werken nauw samen met de docenten en verzamelen zo veel mogelijk feedback, zodat we onze aanpak kunnen blijven verbeteren.

Leerlingen werken volgens een strakke planning. In onze visie zijn leerlingen in een klaslokaal bij elkaar. Zo kunnen ze elkaar versterken en een band opbouwen met elkaar, het vak informatica en met de docent. Hoewel leerlingen onze methode ook individueel en volledig digitaal kunnen volgen, raden we dit af.
We vinden daarom ook dat het vak informatica, ook met de methode Fundament zonder Vakdocent, tenminste 2 lesuren in de week in het lesrooster van de leerlingen moet staan.
Deze lessen vinden dan plaats in een computerlokaal of door gebruik te maken van persoonlijke devices van leerlingen. Het gebruik van ChromeBooks raden we af; deze zijn te beperkt qua software die nodig is om de lessen te volgen.
De leerlingen moeten in de derde klas goed geïnformeerd worden over de opzet van het vak, zodat ze weten wat ze kunnen verwachten en wat er van hen verwacht wordt. Instruct zorgt voor ondersteunend materiaal voor de decaan, docent en leerlingen.

Formeel moet de examencommissie het volledige PTA van de school voorleggen aan “het bevoegd gezag van de school”, die het op haar beurt moet voorleggen aan de medezeggenschapsraad. In de medezeggenschapsraad wordt het PTA goed- of afgekeurd. Een adviseur van Instruct kan als externe (tijdelijk) zitting nemen in de examencommissie van een school om het PTA voor het vak informatica op te stellen.

Instruct heeft al 20 jaar ervaring in het informatica-onderwijs. Het materiaal dat door leerlingen wordt gebruikt is identiek aan de inhoud van onze reguliere informaticamethode, die al jaren op vele scholen wordt gebruikt. Daarnaast laten wij ons regelmatig gevraagd en ongevraagd adviseren door een adviesgroep, die bestaat uit verschillende experts in het onderwijs, zoals docenten en vakdidactici.

De structuur van het examenprogramma voor het vak Informatica bestaat uit twee hoofdonderdelen; het kernprogramma en de keuzethema’s. Met de lesmethode Fundament zonder Vakdocent wordt in de 4e klas het kernprogramma behandeld. In de 5e (en 6e) klas komen de keuzethema’s aan bod.

De toetsing van het kernprogramma wordt digitaal in de leeromgeving van Fundament zonder Vakdocent gedaan. Deze toetsen bestaan uit gesloten vragen, zoals meerkeuzevragen, sleepvragen, volgorde vragen en aanwijsvragen.

De toetsing van de keuzethema’s, daar zijn we om eerlijk te zijn zelf ook nog niet helemaal over uit. Bij de meeste keuzethema’s maak je individueel of in groepsverband een praktisch werkstuk. Dat is lastig, en misschien wel onmogelijk om geautomatiseerd en digitaal na te kijken.
Omdat dit pas gaat spelen in het schooljaar 2023-2024 hebben we nog even de tijd om dit verder vorm te geven.

Als de school een licentie voor staatsexamens heeft, dan is dit inderdaad mogelijk. Echter, de meeste scholen voor Voortgezet Onderwijs in Nederland zijn “reguliere scholen” met een examenlicentie voor de “reguliere centrale examens”. Het is dan niet mogelijk om gebruik te maken van de staatsexamens.

Leerlingen maken gebruik van de digitale lesmethode Fundament zonder Vakdocent. Onder water worden de activiteiten van de leerlingen bijgehouden. Denk aan bekeken paragrafen en gegeven antwoorden op de vragen. Ook de gewerkte tijd van de leerling in de online omgeving wordt bijgehouden. Dit alles is inzichtelijk voor de docent die met de leerlingen werkt.
Optioneel is het mogelijk om leerlingen te verplichten om iedere week een kort logboek (digitaal, in de leeromgeving) bij te houden.
De docent kan een export maken van de activiteiten van een leerling, al dan niet in combinatie met het ingevulde logboek. Deze gegevens kunnen tijdens een rapportvergadering gebruikt worden.

Jazeker! Met een PLUS-licentie krijgen jij en je leerling toegang tot alle uitlegvideo’s in de methode. Je kunt de video’s gebruiken om je lessen mee te ondersteunen, maar ook bijvoorbeeld om leerlingen met roosterconflicten te helpen bij het leren van de stof. Je kunt er dus ook voor kiezen om deze licentievorm slechts voor een deel van je leerlingen af te nemen. Koop je zelf licenties in via onze website, dan is dit heel eenvoudig. Maak je gebruik van een boekenfonds, dan moet dit goed worden ingesteld. Onze adviseurs helpen je hier graag bij!


Decanen

Ja, we hebben hier promotiemateriaal voor. Posters, flyers, en een video waarin docenten uitleg geven over het vak. Deze video kun je de leerlingen laten kijken, hierdoor kunnen ze zich een goed beeld vormen wat hen te wachten staat.

Neem hiervoor contact op via: [email protected].

Houd mij op de hoogte van deze ontwikkeling

Denk je eraan om dit in de toekomst te kunnen gebruiken of wil je meer informatie? Laat je gegevens bij ons achter, zodat we je op de hoogte kunnen houden.

Contact

Heb je een vraag over Fundament? Of wil je een demonstratie?
Neem dan gerust contact met ons op.

Telefoon
0172 – 65 09 83

E-mailadres
[email protected]

Bezoekadres
Denemarkenweg 13, 2411 RK Bodegraven

Postadres
Postbus 38, 2410 AA Bodegraven